When you edit a movie,

Editing လုပ္တဲ့အခါ။

Editing လုပ္တယ္ဆိုတာ စာေပ၊သတင္းစာ၊ဂ်ာနယ္ နဲ႔ video/ ႐ုပ္ရွင္ စတာေတြ အားလံုးမွာ သူ႔ က႑နဲ႔ သူရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုေျပာမွာက video/႐ုပ္ရွင္ နဲ႔ ဆိုင္တဲ့ Editing ပါ။ အေသးစိတ္မဟုတ္ပါဘူး။ အက္ဒီတာေတြ သတိျပဳသင့္တဲ့ အခ်က္အနည္းငယ္ ကိုေျပာခ်င္ပါတယ္။ ႐ိုက္ထားတဲ့ video ေတြကို အဆင္ေျပသလို ျဖတ္ေတာက္ ဆက္စပ္ရံုေလာက္လုပ္ေပးရတာကိုဘဲ အက္ဒစ္လုပ္တယ္ထင္ေနသူေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ မွတ္တမ္း သမားေတြ အတြက္ေတာ့ အလုပ္ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ အထူးမေျပာလိုပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္က ႐ုပ္ရွင္လိုင္းဆိုေတာ့ ဇာတ္လမ္းတစ္ခုကို အက္ဒစ္လုပ္တာနဲ႔ ပိုသက္ဆိုင္မွာပါ။ ကၽြန္ေတာ့ အျမင္ေျပာရရင္ အက္ဒစ္သမားဆိုတာ ျဖတ္ၫွပ္ ဆက္ ဆိုတာထက္ ပိုတဲ့ အဓိပၸါယ္နဲ႔ ရပ္တည္ေနၾကသူေတြပါ။ ၿပီးေတာ့ မၾကာခင္မွာဘဲ အက္ဒစ္တစ္ခုတည္းကို ေစာင့္ၿပီး လုပ္ရတဲ့ က႑ထက္ေက်ာ္လြန္လာၾကေတာ့မွာပါ။ ဆိုလိုတာက ႐ိုက္ၿပီးသားေတြကို ယူၿပီး၊ ဇာတ္ၫႊန္းဖတ္ကာ အဆင္ေျပေအာင္ ရွာေဖြၿပီး ဆက္ၾက၊ စီစဥ္ၾကဆိုတဲ့ သေဘာထက္ ပိုတဲ့ ၊ပိုၿပီးအေရးပါတဲ့ က႑မ်ိဳးပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဇာတ္ၫႊန္းအရ ဒါ႐ိုက္တာက ႐ိုက္မယ္၊ ၿပီးရင္ အက္ဒစ္ကိုေပးလိုက္မယ္၊ အက္ဒစ္သမားက ဇာတ္ၫႊန္းအရ ဆီေလွ်ာ္ေအာင္ ဆက္မယ္။ ဒီလို သမ႐ိုးက် လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ အတိုင္းအတာမွာ အက္ဒစ္သမားက အက္ဒစ္လုပ္ေနခ်ိန္မွာ သူ႔ရဲ႕ အႏုပညာဆိုတာရွိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဂ႐ုစိုက္ စဥ္းစားဖို႔က " တူညီတဲ့ ဇာတ္လမ္းတစ္ခုကို မတူညီတဲ့ လူ ႏွစ္ေယာက္ ခံစားတင္ျပျခင္း " နဲ႔ ဆိုင္ေနတာပါ။ မတူညီတဲ့ လူႏွစ္ေယာက္ဟာ ခံစားတင္ျပပံုျခင္း လံုးဝ မတူညီႏိုင္ပါဘူး။ ဒီေနရာမွာ ျပႆနာဟာ အေရာင္မွိန္ေနၿပီး အဆင္ေျပသလို လုပ္ကိုင္ေနၾကရတာပါ။ ျပႆနာကို ျမင္မိရဲ႕ လားမသိဘူး။ ဒီထက္ရွင္းေအာင္ေျပာရရင္ ဇာတ္ၫႊန္းဆရာရဲ႕ ခံစား စီစဥ္ထားတဲ့ အရာေတြကို လံုးဝ ကြက္တိ အဆင္ေခ်ာေအာင္ ဆက္ေပးရံုဘဲလား။ အက္ဒစ္သမားရဲ႕ အႏုပညာနဲ႔ မမႊမ္းရေတာ့ ဘူးလား ဆိုတာပါဘဲ။ ဇာတ္ၫႊန္းသမားဟာလည္း သူ႔အေတြး သူ႔အသိနဲ႔ ဇာတ္ကို ေကာင္းေအာင္ ေရထား ေပမယ္လို အေတြ႕အၾကံဳျပည့္ဝတဲ့ အက္ဒစ္ သမားဟာလည္း ဇာတ္ကို ဘယ္လိုတင္ျပရင္ ပိုေကာင္းမယ္ဆိုတဲ့ အတတ္ပညာရွိေလ့ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ဇာတ္တစ္ခုကို ဇာတ္ၫႊန္းအတိုင္း အၾကမ္း႐ိုက္ၿပီး အက္ဒစ္သမားကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ ဆက္ေစမယ္ဆိုရင္ ဇာတ္လမ္းဟာ မူလထက္ ေကာင္းလာတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ဇာတ္လမ္း အၾကမ္းကို အားလံုး ၾကည့္ၿပီး ဇာတ္ၫႊန္းသမားက ျပန္ေရးရင္ တကယ္ အေခ်ာ ႐ိုက္တဲ့ အခါ ထူးျခားစြာ ပိုေကာင္းလာမွာပါ။ အဲဒီလိုေတြ ျဖစ္လာရင္ အက္ဒစ္သမားရဲ႕ က႑ဟာ လက္ရွိ အေနအထားထက္ပိုလာမွာပါ။ ဇာတ္ၫႊန္းေကာင္းရင္ အဲဒီကားေကာင္းၿပီလို႔ အလြယ္ေျပာၾကေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ ဇာတ္ၫႊန္းေကာင္းရံုနဲ႔ ႐ုပ္ရွင္ဟာ ေကာင္းမလာတာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဟိုတေလာက လူမႈ ကြန္ယက္မွာ လႈပ္သြားတဲ့ ႐ုပ္ရွင္နဲ႔ပက္သက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီကားရဲ႕ ဇာတ္ၫႊန္းေရးတဲ့ ညီမငယ္နဲ႔ ေျပာျဖစ္တယ္။ အဲဒီကားကို ၾကည့္လိုက္ရတဲ့အခါ၊ သူ႔ဇာတ္ၫႊန္းအရသာေတြ လြဲေနတာေတြ႕လိုက္ရတယ္ တဲ့။ ထားေတာ့။ အဲဒီလိုဘဲ ဇာတ္ၫႊန္းသမားက ခံစားၿပီးေရးလိုက္တာကို ဒါ႐ိုက္တာက ဇာတ္ၫႊန္းကို အေလးမထားဘဲ၊ သူ႔ကိုယ္ပိုင္ခံစားခ်က္ကို ေရွ႕တန္းတင္လိုက္တဲ့ အခါ ဇာတ္လမ္းက တမ်ိဳးျဖစ္သြားေရာ။ အဲဒါကို အက္ဒစ္သမားက ထပ္ခံစားၿပီး ဇာတ္ၫႊန္းနဲ႔ ဒါ႐ိုက္တာကို လ်စ္လွ်ဴရႈလိုက္ေတာ့ ရၿဗဲေတြ ျဖစ္ကေရာ ဆိုသလိုမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ကုန္ေရာေပါ့။ ( sorry ေနာ္။) ျမန္မာ ေပါကားေတြ ရပ္ ဘာညာသံေတြရဲ႕ တရားခံက အဲဒါဘဲ။ ဖန္တီးမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ ခါးျပတ္တဲ့ ျပႆနာေတြပါဘဲ။ ဘယ္လုပ္ငန္းမဆို စီမံမႈ မခိုင္မာရင္ မေအာင္ျမင္တဲ့ သေဘာပါဘဲ။ ကဲၾကည့္။ ဒီစာကိုေရးမလို႔ စတာက Edit အေၾကာင္း၊ ဖုန္းဖြင့္ ေခါင္းစဥ္တပ္တာကိုက Editing။ ခုေတာ့ ဘယ္ေရာက္ကုန္ၿပီလဲ မသိေတာ့ဘူး။ ဒုကၡ ခံၿပီး ဆက္ဖတ္ပါဦး။ ဟားးး။ Edit လုပ္တဲ့ အခါမွာ သတိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ေလးေတြ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့_ ၁။ Emotion ၂။Story ၃။Rhythm ၄။Eye Trace ၅။The Axis ၆။3D Space _ ဆိုတာေတြျဖစ္ပါတယ္။

၁။ စိတ္ခံစားမႈ ဆိုတာနဲ႔ ပက္သက္လို႔ အရင္ ဇာတ္ၫႊန္းနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ပို႔စ္မွာ ဦးတည္ရာလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အက္ဒစ္လုပ္တဲ့ အခါ ဇာတ္ၫႊန္းအရ ဒါ႐ိုက္တာက ႐ိုက္ေပးလိုက္တဲ့ video ေတြကိုၾကည့္ၿပီး ဇာတ္ၫႊန္းရဲ႕ ဦးတည္ရာကို ေပၚလြင္ေစတဲ့ စိတ္ခံစားမႈကိုေဖၚေဆာင္မဲ့ အျဖတ္အေတာက္ေတြ ျဖစ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္ေနတဲ့ သူရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ ဘယ္လိုခံစားသြားရေအာင္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကိုေရြးခ်ယ္ရပါမယ္။

၂။ဇာတ္လမ္း၊- ဒါကေတာ့ ကိုယ္ျဖတ္ဆက္ တင္ျပပံုေတြဟာ ဇာတ္လမ္းကို ဆြဲေဆာင္မႈေတြရွိလာေစရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ပရိတ္သတ္ စီးေမ်ာမဲ့ ျပခ်က္ေတြျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။

၃။ ကဒ္အကူးအေျပာင္းေတြဟာ ေရွ႕ေနာက္ ဆက္စပ္ လိုက္ဖက္မႈ ရွိရဲ႕လား ဆိုတာ သတိျပဳရပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ ကဒ္ အေျပာင္းအလဲေတြဟာ တမင္ကို rhythm မကိုက္ေအာင္လုပ္ထားတာေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဥပမာ၊ ဂ်ိမ္းစဘြန္းက မင္းသမီးကိုနမ္းလိုက္ၿပီး ၾကမ္းျပင္ေပၚ စကပ္ေလး ပံုက်ၿပီးတာနဲ႔ ဂ်ဳန္း ဂ်ဳန္း ဆို မီရထားႀကီးဝင္လာတဲ့ ကဒ္ကို ေျပာင္းသြားတာမ်ိဳးေပါ့။

၄။Eye Trace သေဘာကေတာ့ အက္ဒစ္အျပင္ color grading လည္းပါလာပါတယ္။ ပရိတ္သတ္ၾကည့္ေနရတဲ့ ျမင္ကြင္းထဲမွာမ ဇာတ္လမ္းကို အေထာက္ကူ ျပဳေစတဲ့၊ အဓိကက်တဲ့ ဟာေလးေတြကို ေရြးၿပီးျပတဲ့၊ ၾကည့္မိေအာင္ လုပ္တဲ့ သေဘာပါ။ ႐ိုက္ကြင္းေပၚမွာ ဒါ႐ိုက္တာ ၫႊန္ၾကားခ်က္ေၾကာင့္ ကင္မရာ သမားက focus ယူထားတာမ်ိဳးရွိေပမဲ့ ဇာတ္ေၾကာင္းေျပာတဲ့ အခါ အေသးစိတ္ ဟိုက္လိုက္ လုပ္ရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သတိထားဖို႔က trace point ေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး မခုန္ေအာင္က်ိဳးစားရမွာပါ။

၅။The Axis_ သေဘာကေတာ့ သမ႐ိုးက် သံုးလာတဲ့ ၁၈၀ ဒီဂရီ လမ္းေၾကာင္းပါ။ ၁၈၀ မေက်ာ္ရဆိုေပမဲ့ အေၾကာင္း ခိုင္လံုရင္ ေက်ာ္လို႔ရပါတယ္။ ျမန္မာ့ ႐ုပ္ရွင္ အစည္းအရံုးက ဆရာႀကီးေတြကေတာ့ ေလွနံ ဓါးထစ္ ပါဘဲ။ လံုဝ မေက်ာ္ရပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီေန႔ ေခာတ္မွာ စတယ္ဒီေရွာ့ ေတြနဲ႔ ၁၈၀ ေက်ာ္ရံုမက ၃၆၀ ေတာင္ ေက်ာ္တာေတြ ရွိေနပါၿပီ။ အက္ဒစ္သမားအေနနဲ႔ ပရိတ္သတ္ကို မ်က္ေစ့ မလည္ ေအာင္ ဒီ ၁၈၀ မ်ဥ္းကို သတိထားၿပီး ဆက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

၆။3D Space ဆိုတာကေတာ့ ကဒ္ေတြကို ေရြးခ်ယ္တဲေနရာမွာ ၾကည့္ေနတဲ့ ပရိတ္သတ္ရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ 3D space ကို ခံစားရမဲ့ ကဒ္ေတြကို ေရြးၿပီး တင္ျပရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာမွာေတာ့ ကင္မရာကို အေသေထာင္းထားၿပီး ပါသမွ် သ႐ုပ္ေဆာင္အားလံုး ဓါတ္ပံု႐ိုက္သလို တန္းစီၿပီး ႐ိုက္တာမ်ားေတာ့ ဘယ္လိုေျပာရမယ္ ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ လက္ေညာင္းတာထက္ ဖုန္းနဲ႔ ေရးေနရေတာ့ မ်က္ေစ့လည္း ေညာင္းပါၿပီ။ ဒီမွာဘဲ အဆံုးသတ္ပါရေစ။ အေတြးအေခၚ ေကာင္းမ်ားရွိရင္လည္း ဖလွယ္ေစခ်င္ပါတယ္။ မွားေနရင္လည္း ေထာက္ျပေစခ်င္ပါတယ္။

ကိုစိုး Joojar Film Production. 9 Nov'2017