Camera စ သံုးသူတို႔ အတြက္ Shutter Speed.

Shutter Speed (Controlling Motion)

ကင္မရာ မွာပါတဲ့ shutter speed အေၾကာင္းေလးပါ။ ဓါတ္ဆရာမ်ားအတြက္ အေျခခံသိထားရမဲ့ အထဲက တစ္ခုလို႔ ဆိုပါစို႔။ ဓါတ္ပံုဆရာတစ္ေယာက္( မန္း တစ္ေယာက္) အတြက္ မသိမျဖစ္သိထားရမဲ့ အေျခခံ ေတြရွိပါတယ္။ ဒီလို အေျခခံေတြကို နားလည္ သေဘာေပါက္ထားၿပီးမွ အဆင့္ျမင့္ တီထြင္မႈ ေတြကို ဖန္တီးႏိုင္မွာပါ။ အခုေျပာမွာက ဓါတ္ပံုဆရာ ေတြ ဆိုေပမဲ့ video ဆရာမ်ားအတြက္လည္း အၾကံဳး ဝင္ပါတယ္။

ဒီ Shutter Speed အေၾကာင္းေလ့လာ ရာမွာ Exposure အေၾကာင္း ပါသိထားသင့္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ အလင္းနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ဟာေတြမို႔ပါ။ သူတို႔က ဆက္စပ္ေနၾကပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ရွိေသးတယ္။ ISO, သူလည္း ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ Exposure ဆိုတာက အလင္းဘယ္ေလာက္ဝင္ႏိုင္ေအာင္ Shutter speed နဲ႔ Aperture ကို အက်ဥ္းအက်ယ္ လုပ္ေပးတဲ့ တာေတြနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။ ဒီ ဝင္လာတဲ့ အလင္းကဘဲ ဆန္ဆာမွာ ပံုရိပ္ကို ေပၚေစတာပါ။ ဒါဆို shutter ကေရာ ? သူလည္း အတူတူပါဘဲ။ အလင္း ဝင္ေရာက္တာကို ကန္႔သတ္ေပးသူပါဘဲ။

( Exposure= Shutter Speed + Aperture + ISO)

ဓါတ္ပံု႐ိုက္လိုက္တဲ့ အခါ... ခလုတ္နွိတ္လိုက္လို႔ ၾကားရတဲ့ အသံဟာ shutter ဆိုတဲ့ အလင္းတံခါး ဖြင့္၊ပိတ္ တဲ့ အသံေပါ့။ တံခါး တစ္ခ်ပ္လိုပါဘဲ၊ တံခါး ရြက္ဟာ shutter ဆိုရင္ ျမန္ျမန္ပိတ္ျခင္း/ ေႏွးေႏွးပိတ္ျခင္းဟာ shutter speed ေပါ့။ ဒီ တံခါးက ဘယ္ေလာက္က်ယ္တယ္ ဆိုတာက Aperture ပါဘဲ။

Shutter speed ဆိုတာ အခ်ိန္နဲ႔ ဆိုင္တာေပါ့ ေနာ္။ အခ်ိန္ၾကာၾကာဖြင့္ရင္ အလင္း မ်ားမ်ားဝင္မယ္။ ဒီေတာ့ ဖြင့္တဲ့ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ ၾကာသလဲဆိုတာကို ဘယ္လို တိုင္းတာမလဲ။ shutter ကိုတိုင္းတာရာမွာ စကၠန္႔ ကိုသံုးပါတယ္။ 1/30,1/60,1/80 ဆိုၿပီး ေဖၚျပေလ့ရွိၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ ကင္မရာေတြမွာေတာ့ 30,60, 80 လို႔ဘဲ ေဖၚျပတာလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါက ဘာကို ေျပာသလဲဆိုေတာ့ ဥပမာ- 1/30 ဆိုရင္ တစ္စကၠန္႔ရဲ႕ အပံု ၃၀ မွာ တစ္ပံုဆိုတဲ အခ်ိန္ေပါ့။ 1" ဆိုရင္ေတာ့ တစ္စကၠန္႔ အျပည့္ကို ဆိုလိုတာပါ။ shutter speed ျမန္ရင္ အလင္းနည္းၿပီး ေႏွးရင္ အလင္းမ်ား ပါတယ္။

Fast = Less light = big number .

Slow = more light = small number.

Shutter Speed ကို ဘယ္လိုထိန္းမလဲ။ shutter speed ကို ခ်ိန္တာဟာ exposure ကို ခ်ိန္တာပါဘဲ။

Exposure ကိုခ်ိန္တာမွာ (Aperture and ISO) တို႔နဲ႔လည္းသက္ဆိုင္တယ္ဆိုတာ မေမ့ပါနဲ႔။ ကင္မရာကို သံုးရင္း သူတို႔ သံုးခု ဆက္စပ္တယာေတြ အေတြအၾကံဳ ရလာမွာပါ။ ဒီ shutter speed အေၾကာင္း ေလ့လာမေနဘဲ auto ထားလိုက္ရင္ မရဘူးလားလို႔ လည္းေတြးမိေကာင္း ေတြးမိပါလိမ့္မယ္။ အမ်ားအားျဖင့္လည္း ကင္မရာ သမားေတြ auto ထားၿပီး ႐ိုက္ေနၾကတာ မဟုတ္ဘူးလား။ ပံုေတြလည္း ေကာင္းေနတာပါဘဲ။ ။ ဒီအခ်က္ဟာ ဓါတ္ဆရာ တစ္ေယာက္ရဲ႕ အရည္အခ်င္း ကြာျခားခ်က္ကို ျပတာပါဘဲ။ အဲဒီေတာ့ ကင္မရာ ဝယ္ႏိုင္ရင္ ဓါတ္ဆရာျဖစ္ၿပီး ေစ်းကြက္ပ်က္ ( ဖ်က္) ေရာ။ တကယ္ေတာ့ တီထြင္မႈနဲ႔ ႐ိုက္တဲ့ ပံုေတြက သူမ်ားထက္ အားသာခ်က္ကိုျပေနမွာပါ။

တမူထူးျခားတဲ့ ပံုေလးေတြကို ဖန္တီးရာ မွာ shutter speed က အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ auto ထားတာထက္ shutter speed ကို နားလည္ဖို႔ လိုပါတယ္။ shutter speed ကို ခ်ိန္ၿပီး လႈပ္ရွားမႈေတြကို လိုသလို ေျပာင္းလို႔ရပါတယ္။ shutter နဲ႔aperture တို႔ ဟာ အလင္ဝင္ႏိုင္တဲ့ အေပါက္၊ အလင္းဝင္ေရာက္မႈကို ကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ဟာေတြ ဆိုတာထက္ ပိုတဲ့ အသိတစ္ခုေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒါက shutter ရဲ႕ ထူးျခားခ်က္လို႔ ေျပာပါရေစ။ shutter speed ဟာ အလင္းဝင္ေရာက္မႈကို အခ်ိန္နဲ႔ ကန္႔သတ္တာျဖစ္ၿပီး အလင္း အနည္း အမ်ားရရွိတယ္လို႔ အမ်ားစုကေျပာေနၾကတာထက္၊ shutter ပြင့္ေနခ်ိန္အေတာ အတြင္းမွာ ဆန္ဆာက ႐ုပ္ပံုကို ဖမ္းယူေနတုန္း( ေနတုန္း) ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါ။ ေအာက္မွာ နမႈနာ ပံုေတြကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။ ( လိုင္းေပၚက မထားတဲ့ ပံုေတြပါ။)

မွတ္ခ်က္။ ။ အထူးသတိထားဖို႔ကေတာ့ shutter speed အေႏွးနဲ႔ ႐ိုက္တဲ့ အခါ ကင္မရာကို မလႈပ္မိေစဖို႔ပါဘဲ။ သိပ္ ကၽြမ္းက်င္သြားသူေတြက်ေတာ့လည္း ၿငိမ္ေနတဲ့ ဟာကို ကၽြမ္းက်င္မႈနဲ႔ လႈပ္ၿပီး ႐ိုက္တာေတြ ရွိပါတယ္။

Shutter speed နဲ႔ပက္သက္လို႔ အဓိက အေၾကာင္း ၂ ရပ္ရွိပါတယ္။ လႈပ္ရွားမႈကို ျပျခင္းျဖစ္ၿပီး ။ စပိ အျမန္နဲ႔ ရပ္ေနတာ ဒါမွမဟုတ္ အေႏွးနဲ႔စီးဆင္းေရြ႕လ်ားေနမႈကိုျပတာေတြပါ။ ဒီလို shutter speed ကို သံုးၿပီး ႐ိုက္မယ္ဆိုရင္ ပထမဆံုး ကို လိုအပ္တဲ့ speed ကို ေျပာင္းပါ။ ၿပီးမွ လိုအပ္တဲ့ အလင္းရဖို႔ aperture နဲ႔ ခ်ိန္ယူပါ။ မလံု ေလာက္မွ ISO နဲ႔ ကူရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အလင္း အေမွာင္ကို ခ်ိန္ရာမွာ Exposure ျဖစ္ၿပီး (Shutter-Speed – “Controlling Motion”) , (Aperture – “Controlling Depth of Field”) နဲ႔ ISO တို႔ ကိုဆက္စပ္ သံုးႏိုၾကပါေစကုန္ သတည္း....( သာဓု...သာဓု....သာဓု....) ။

Ko Soe

Joojar Film Production.

3/12/2017.